Կամակոր թագավորը

Posted on May 18, 2022

    Լինում է, չի լինում ̀ մի  կամակոր  թագավոր  է  լինում:Մի  օր  նա  կանչում է  իր  երկրի  բոլոր   դեր□ակներին  և  հրամայում, թե  ինձ  համար  մի  այնպիսի  վերմակ  կարեք, որ  հասակիս  համեմատ  լինի ̀ ոչ  երկար, ոչ  կարճ:Ոչ մի   դերձակ  չի  կարողանում  թագավորի  հրամանը  կատարել, բոլորի  գլուխներն  էլ  կտրել  է  տալիս:

   Օրերից  մի  օր  թագավորի  մոտ  մի  դերձակ  է  գալիս:

— Թագավորն  ապրած  կենա, -ասում  է  նա, —  ես  քո  ուզած  վերմակը  կկարեմ:Ոչ  երկար  կլինի, ոչ կարճ:

 — Լավ, — ասում է թագավորը, — բայց  տես,  եթե  մի  փոքր  երկար  եղավ  կամ  կարճ, իմացած  լինես ̀ գլուխդ  կտրելու  եմ:

 -Համաձայն   եմ, թագավորն  ապրած  կենա, թե  չկարողացա ̀  գլուխս  կտրի:

  Դերձակը  գնում  է  մի  վերմակ  կարում,  դիտմամբ  էլ  մի  քիչ  կա□ճ  է  անում:Տանում  է,  դնում     թագավորի  առաջ:Փեշի  տակ  էլ  թաքուն  մի  ճիպոտ  է  պահած  լինում:

  -Թագավորն  ապրած  կենա, — ասում է  դերձակը ̀  գլուխ  տալով, — քո  ուզած  վերմակը  կարել  եմ:Տես ̀  կհավանե՞ս:

  -Տեսնենք  հասակիս  հարմա՞ր  է, թե՞  ավել- պակաս, —  ասում  է  թագավորն  ու  պառկում  թա□տին, վերմակը  քաշում  վրան:Վերմակը  հազիվ  ծնկներին  է  հասնում, ոտքերը  բաց  են  մնում:

  Դերձակն  իսկույն  փեշի  տակից  հանում  է ճիպոտը  և  խփում  թագավորի  ոտքերին:

  -Թագավորն  ապրած  կենա, — ասում է  դերձակը, — ամեն  մար□  իր վերմակի  համեմատ  պիտի   ոտքը  մեկնի:

   Թագավորն  ամիջապես  ոտքերն  իրեն է  քաշում,  թաքցնում  վերմակի  տակ:

   Կամակոր  թագավորն  այլևս  ոչինչ  չի  կարողանում  ասել:Նույնիսկ  մեծ –մեծ   նվերներ  է տալիս  ու  ճանապարհ  դնում  հնագետ  դերձակին:

1.Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դու՛րս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը: դերձակներին, կարճ, մարդ, թախտ
  

2.Ի՞նչ  է  նշանակում  «դերձակ»  բառը.

կար անող

3. Ո՞ր   դարձվածքի   իմաստն  է  սխալ  բացատրված.

    ա/ գլուխը  դատարկ   —  հիմար, անխելք, տգետ

     բ/ թև առնել  —  ոգևորվել, ոգեշնչվել

     գ/ կողը  հաստ – համառ, կամակոր, ինքնասածի

     դ/ ձեռք մեկնել —  ձեռքով անել, հեռանալ

4. Կետադրի՛ր  հետևյալ  նախադասությունը.

    Դերձակը  հասկացավ, որ  թագավորը  հիմար է:

5. Ի՞նչն  է  ստիպում  թագավորին  նման հրաման  արձակել:

կամակորությունը

6. Ի՞նչ  հնարամտության  է  դիմում  դերձակը:

մտածված վերմակը կարճ է կարում

7. Ժողովրդական  ո՞ր  ասացվածքն  է  օգտագործված  տեքստում: Ոտքդ վերմակիդ չափով մեկնիր:

8. Կամակոր  թագավորին  պատժելու  մի  հնարք  էլ  մտածիր  դու: Ես էլ նույն կերպ կվարվեի, ինչպես դերձակը:

9.Ինչպե՞ս  ինքդ  կվերնագրեիր  տեքստը: Թագավորի կամակորության արդյունքը

Տուն և հայրենի տուն: Դու երբևէ մտածե՞լ ես այս երկուսի տարբե­րության մասին: Տունը կարող Է կառուցվել ամեն տեղ, նույնիսկ օտար հողի վրա: Օրինակ` շատ հայեր իրենց շքեղ տները կառուցել և կառու­ցում են օտար հողի վրա: Այդ տները, թեկուզև հոյակապ են, բայց երբեք հայրենի տուն չեն կարող լինել: Հայրենի տունը կառուցվում է միայն հայրենի հողի վրա` հայրենիքում: Մեր հայրենիքը Հայաստանն է: Մենք այստեղ պետք է ապրենք, սովորենք, աշխատենք, կառուցենք։

Մեր հայրենիքը շատ հին է։ Այն բազում լավ ու վատ օրեր է տեսել: Տեսել է պատերազմներ, թալան ու ավեր, բայց մեր պապերն այնքան քաջ ու աշխատասեր են եղել, որ կարողացել են այն պաշտպանել ու հասցնել մեզ:

Հայոց երկիրն իր անվանումը ստացել է մեր նախահայր Հայկի անունից: Երբ քաջ հսկա Հայկը իր աղեղով և երեքթևյան նետով սպանեց բռնակալ Բելին, դրանից հետո երկիրը նրա անունով կոչվեց Հայք, այսինքն՝ Հայաստան: Իսկ մենք բոլորս Հայկ Նահաաետի սե­րունդներն ենք, և այս երկիրը բոլորիս հարազատ տունն է: Մենք այն ժառանգություն ենք ստացել մեր նախնիներից, որպեսզի մենք էլ մեր հերթին շենացնենք և փոխանցենք մեր որդիներին:

Այսօր մենք ունենք մի փոքր, բայց անկախ պետություն, որը կոչվում է Հայաստանի Հանրապե­տություն: Այն կրճատ անվանում են նաև Հայաստան: Հայաստանի մայրաքաղաքը Երևանն է, որն աշխարհի հնագույն քաղաքներից է: Այն հիմնադրել է Արգիշտի Առաջինը Քրիստոսի ծննդից առաջ 782 թվականին: Երևանն անվանում են վարդագույն քաղաք, քանի որ շենքերն այստեղ հիմնականում կառուցված են վարդագույն տուֆից: Մեր մայրաքաղաքն այսօր էլ շատ գեղեցիկ է, կառուցվել են բազմաթիվ նոր շենքեր, փողոցներ, տեղադրվել են հուշարձաններ:

Հայաստանի խոշոր քաղաքներն են Գյումրին և Վանաձորը: Մեր երկրի տարածքը այժմ կազմում է մոտ 30 հազար քառակուսի կմ, իսկ բնակչությունը ավելի քան 3 միլիոն է:

Հայաստանի Հանրապետության հարևաններն են՝ Վրաստանը, Ադրբեջանը, Թուրքիան և Իրանը։

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ի՞նչ է հայրենի տունը: 2-3 Նախադասությամբ փորձիր ներկայացնել:
2. Հայրենի տունը կառուցվում է միայն հայրենի հողի վրա` հայրենիքում: Մեր հայրենիքը Հայաստանն է: Մենք այստեղ պետք է ապրենք, սովորենք, աշխատենք, կառուցենք։

1. Ինչպե՞ս է առաջացել մեր երկրի անվանումը:

Հայոց երկիրն իր անվանումը ստացել է մեր նախահայր Հայկի անունից: Երբ քաջ հսկա Հայկը իր աղեղով և երեքթևյան նետով սպանեց բռնակալ Բելին, դրանից հետո երկիրը նրա անունով կոչվեց Հայք, այսինքն՝ Հայաստան:

1. Այժմ ինչպե՞ս է կոչվում մեր երկիրը, և որո՞նք են մեզ հարևան պետությունները: Քարտեզի վրա ցույց տուր Հայաստանի Հանրապետությունը և նրա հարևան պետությունները, նշիր դրանց մայրաքաղաքները:

Այսօր մենք ունենք մի փոքր, բայց անկախ պետություն, որը կոչվում է Հայաստանի Հանրապե­տություն: Այն կրճատ անվանում են նաև Հայաստան: Հայաստանի Հանրապետության հարևաններն են՝ Վրաստանը, Ադրբեջանը, Թուրքիան և Իրանը։

1. Ո՞րն Է Հայաստանի մայրաքաղաքը, ո՞վ Է այն հիմնադրել:

Հայաստանի մայրաքաղաքը Երևանն է, որն աշխարհի հնագույն քաղաքներից է: Այն հիմնադրել է Արգիշտի Առաջինը Քրիստոսի ծննդից առաջ 782 թվականին

Տնային առաջադրանքներ

1․ Թվերը դասավորել նվազման կարգով։

• 14, 2, 5, 147, 47=147, 47, 14, 5, 2
• 1458, 6587, 148758, 159654=159654, 148758, 6587, 1458

2․ Թվերը դասավորել աճման կարգով։ 

• 11, 9, 458647, 147147=9, 11, 458647, 147147
• 678, 158, 14013, 18 = 18, 158, 678, 14013

3․ Առաջին ծորակով 1 ժամում ջրավազան կարող է լցվել 1450լ ջուր, իսկ երկրորդով՝ 2 անգամ քիչ։ Որքա՞ն ջուր կարող է ջրավազան լցվել 1 ժամում երկու ծորակներով միաժամանակ։ Լուծում 1450:2=725լ 1450+725=2175 Պատասխան 2175

 4. Արտահայտիր՝

Ա) ժամերով՝ 3 oրը, 1շաբաթը, 5  օրը- 72ժ, 168ժ, 120ժ

Բ) Րոպեով՝  1ժամը, 17ժամը, 2 օրը- 60ր, 1020ր, 2880ր

Գ) սանտիմետրով՝ 1մետրը, 3 կմ, 15 դմ- 100սմ, 3000սմ

5.Հաշվիր

420+380=800

830-230=600

3275+4725=8000

7675-3275=4400

6.Հայկը ուներ 450դրամ, իսկ Արան 3 անգամ ավելի։Որոշ գնումներ կատարելուց հետո ,նրանց մոտ մնաց 960 դրամ։Որքան դրամ ծախսեցին նրանք այդ գնումների համար։ Լուծում 450×3=1350-960=390դր Պատասխան 390դր

Մի օր մարդիկ սարքեցին մի ճանապարհ: Այդ ճանապարհի անունը ցանկություն էր: Մի օր Հրաչ անունով մի տղա անցավ այդ ճանապարհով և ճանապարհը իմացավ մի բան, որ ինքը ուզում է շատ սիրուն նկարել և ճանապարհը իր ցանկությունը իրաականացրեց: Եվ դրանից հետո ով, որ քայլում էր այդ ճանապարհով բոլորի ցանկությունները կաատարվում էին:

Тема: Предмет, признак, действие

Цель: 1) ввести понятие имени существительного; 2) объяснить основные категории имён существительных.

Ход урока

1. Объяснение темы урока

Имена существительные ― это слова, которые обозначают предмет и отвечают на вопросы кто? или что?

Есть имена существительные, которые обозначают конкретные предметы, которые мы можем увидеть, потрогать. Это люди, животные – живые существа, растения, предметы окружающего мира, вещи, орудия труда, транспорт и т. д.

Есть имена существительные, которые обозначают явления природы (дождь), чувства (любовь), качества людей (доброта), действия (стук), время (миг), события (праздник) и т.д.

2. Упражнение. Выделите имена существительные в тексте.

16 сентября 1976 года Шаварш Карапетян вместе с братом Камо и другими спортсменами команды возвращался с тренировки. В это время троллейбус, в котором ехали 92 (!) человека, пробил ограждение и на полном ходу слетел в озеро.

Шаварш бросился спасать людей. Вместе с младшим братом они нырнули в воду температурой 12 градусов, а затем Шаварш распределил роли: он ныряет, Камо подхватывает и передает людей на лодку, где за весла уже взялся их тренер, и так их транспортируют к берегу. На принятие решения оставалось 5-6 секунд

«Я брата не пустил туда. Если не поднимусь, он бы за мной пошел. У меня страховкой брат был. А он такой же подводный пловец, как я, он проигрывал мне сотые доли секунды. Я дал указание, чтобы кроме Камо никто в воду не заходил. Все остальные дети были, то есть подростки, девочки и мальчики. Я им запретил в воду заходить, так как привык отвечать и за команду, и за братьев», — вспоминает Карапетян.

Шаварш тогда ухватился за штанги троллейбуса и ударом ног выбил заднее стекло. Как он говорит сейчас, повезло, что стекло было обычным, а не специальным. «Повезло» так, что когда пловец проплывал внутрь троллейбуса, он порезал себе об обломки стекла и ноги, и живот. Он вытаскивал по отработанному конвейеру: погружение — схватил человека — вытащил из салона — всплыл — передал брату — четыре вдоха провентилировать легкие — снова погружение. И снова. И снова. И снова.

А по воде расходились кровавые разводы от его живота и ног. Один раз чуть не потерял сознание, но на автомате организм сам сориентировался, на автомате захватил, всплыл, очнулся. Шаварш Карапетян вступил в бой со смертью и вытащил из воды 46 человек.

3. Вспомним, имена существительные могут быть одушевлёнными и неодушевлёнными.

Одушевлённые  — кто?
называют людей и животных (ребёнок, мама, папа, лиса, мышь)

Неодушевлённые — что? называют неживые предметы (ручка, стол, стекло)

Выпишите 5 одушевлённых и неодушевленных существительных

______________________________

4. Имена существительные могут быть собственными и нарицательными

Собственные — фамилии, имена, отчества название предметов, клички животных, географические названия (названия городов, рек, морей, океанов, озер, гор, пустынь), названия газет, журналов, книг, картин, кинофильмов, спектаклей, названия кораблей, поездов, различных организаций

Нарицательные — обобщенные названия предметов: стол, стул, нож, рубашка.

Թվերի համեմատում

Դասարանական առաջադրանքներ․

1․Համեմատի՛ր

• 385 < 4589
• 22024 < 22316
• 653214 < 653231
• 35647 = 35647
• 385 < 4589
• 22024 < 22316
• 653231 = 653231
• 120024 > 119924

 2․Աստղանիշները փոխարինի՛ր այնպիսի թվանշանով, որ ստանաս անհավասարություն։

• 288<295
• 5712<57982
• 7235>7143
• 723578>723148
• 7412>7404

3․ Զբոսաշրջիկները առաջին օրում անցան 20 կմ ճանապարհ, որը 5 անգամ քիչ է երկրորդ օրվա անցած ճանապարհից։ Որքա՞ն ճանապարհ են անցել զբոսաշրջիկները այդ երկու օրում։  5×20=100 100+20=120

4. Ի՞նչ թիվ է թաքնված քառակուսու հետևում:

4

5. Նկարում պատկերված է կղզի՝ ափագծով և մի քանի ուրախ գորտով: Գորտերից քանի՞սն է նստած կղզում։ 6

6.

Պատասխան E

7.  Որքան է գնացքի երկարությունը։

Պատասխան B

8. Որքանո՞վ կմեծանա միանիշ թիվը, եթե նրա գրությանը ձախից   կցագրենք    2 թվանշանը   20-ով

9. Տրված 21 թվին աջից կցագրել 3, ձախից՝ 1։ Ստացված թվից հանել տրված  թիվը։  1213-21=1192

10. Սիրելի սովորողներ, այժմ ինքներդ կազմեք կցրագրման թեմայի շուրջ  խնդիրներ։

Տրված 31 թվին աջից կցագրել 7, ձախից՝ 4 : Ստացված թվից հանել տրված թիվը:

Տնային առաջադրանքներ․
1․ Համեմատի՛ր
● 35 < 589
● 22424 < 45316
● 7534 < 25321
● 145647 < 351447
● 55385 < 55458
● 258788 < 258789
● 44784 = 44784
● 147682 > 47816

2․Աստղանիշները փոխարինի՛ր այնպիսի թվանշանով, որ ստանաս
անհավասարություն։
● 6507>659
● 52785<5215 ● 406754<40654

3. 3 Գտի՛ր-15

3. Թիվն ունի երկու թվանշան: Այդ թվանշանների արտադրյալը 15 է:
   Որքա՞ն է այդ թվանշանների գումարը: 3+5=8
4. 90 թվին աջից կցագրել 0, ձախից՝ 3, ստացված թվից հանել տրված
   թիվը։ 3900-90=3810
5. Տրված 3 թվին աջից կցագրել 5, ձախից՝ 4։ Ստացված թվից հանել
   տրված թիվը։ 435-3=432
6. Տրված 175 թվին աջից կցագրել 0, ձախից՝ 3։ Ստացված թիվը
   գումարել տրված թվին։ 31750-175=31575

Դասարանական առաջադրանքների փաթեթ

Թվի ներկայացումը կարգային գումարելիների գումարի տեսքով

1․ Տրված թվերը ներկայացրու՛ կարգային գումարելիների գումարի տեսքով։

• 67 60+7=67
• 308 300+8=308
• 4552 4000+500+50+2=4552
• 50305 50000+300+5=50305

2. Կարգային միավորների գումարը գրի՛ր թվի տեսքով։

• 6‧10000+2‧1000+5‧10+5‧1=62055
• 4‧100000+3‧100+2‧1=400302
• 5‧100000+4‧10000+3‧1000+8‧100+7‧10+2‧1=543872
• 1‧100000+4‧10000+2‧1000+6‧100+6‧10+8‧1=142668

3. Կարգային միավորների գումարը գրի՛ր թվի տեսքով։

• 7հազ․ +3 հ․ +1 տ․ + 0 մ․=7310
• 8 հազ․ +5հ․ + 2մ =8052
• 4 տաս․ հազ․+ 7հ․ +1մ=40701
•  5հ․+ 0տ․ + 7մ.=507

4․ Գրի՛ր այն թիվը, որը կազմված է միայն՝ 

• 7 տասհազարյակից, 3 հազարյակից և 8 միավորից 73008
• 2 հազարյակից, 2 հարյուրյակից և 2 միավորից 2202
• 5 հարյուրհազարյակից, 5 հազարյակից և 5 տասնյակից  505050

5․ Որքանո՞վ կմեծանա 34581 թիվը, եթե նրա գրության հինգերորդ կարգում գրված թվանշանը փոխարինենք 8-ով։  50000 հազարով

Թվերի կցագրում

Օրինակ՝ Եթե 56-ին ձախից կցագրենք 2 թվանշանը, ապա կստանանք 256 թիվը։ 256-ը 56-ից մեծ է 200-ով։

Եթե 478-ին ձախից կցագրենք 2 թվանշանը, ապա կստանանք 2478 թիվը։ 2478-ը 478-ից մեծ է 2000-ով։ 

6․ Որքանո՞վ կմեծանա 48 թիվը, եթե նրա գրության ձախից կցագրենք 4 թվանշանը։ 

7․ Որքանո՞վ կմեծանա 529 թիվը, եթե նրա գրության ձախից կցագրենք 3 թվանշանը։ 

8․ Հայկը Գագիկին առաջարկեց մտապահել որևէ եռանիշ թիվ և այդ թվին ձախից կցագրել 3 թվանշանը, այնուհետև ստացված թվից հանել մտապահած թիվը։ Արդյունքը Հայկին պարզ էր։ Ո՞րն էր այն։ 

Լրացուցիչ խնդիրներ 

9. Գրիր այն վեցանիշ թիվը, որի ՝

ա) միավորը 2 է, ըտասհազարավորը ՝0, իսկ մյուս բոլոր թվանշանները ՝ 6

բ) տասնավորը՝ 0, հազարավորը 3,իսկ մյուս բոլոր թվանշանները՝ 2

գ) հարյուրավորը 2,հազարավորը 4, իսկ մյուս բոլոր թվանշանները՝ 7:

10.Հաշվիր 

4324+2676=

420000-748=

60x 7000=

324216-978=

45000:50=

11. Արան 9 տարեկան է,պապիկը 6անգամ մեծ է  Արայից։ Քանի տարով է պապիկը մեծ Արայից։